آنچه درباره بیماری‌های روزهای اول هر نوزاد باید بدانیم + فیلم

به گزارش خبرنگار ایرنا، زردی نوزاد(neonatal jaundice) یک وضعیت رایج در درجه‌های مختلف و اغلب بی‌خطر در نوزادان تازه‌متولدشده محسوب می‌شود که علایمی همچون زردشدن پوست و سفیدی چشم‌ها را به همراه دارد.

نوزاد طی ۷۲ ساعت بعد از تولد از سوی متخصصان برای تشخیص زردی مورد آزمایش قرار می‌گیرد و در صورت ابتلای نوزاد به زردی، متناسب با درجه درگیری درمان مناسب درنظر گرفته می‌شود.

دلیل زردی نوزاد، تجمع بیلی‌روبین در خون است، بیلی‌روبین یک ماده‌ زرد رنگ است که در هنگام پاره شدن گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن در بدن، به درون خون آزاد می‌شود. دلیل شایع بودن زردی در نوزادان این است که تعداد گلبول‌های قرمز آنان بالاست و این گلبول‌های قرمز به سرعت تولید و پاره می‌شوند. همچنین، کبد نوزاد در روزهای نخست تولد به طور کامل تشکیل نشده است بنابراین توانایی پایین‌تری در خارج کردن بیلی‌روبین از خون دارد.

زمانی که نوزاد به ۲ هفتگی می‌رسد، توانایی کبدش در تغییر شکل بیلی‌روبین افزایش پیدا می‌کند بنابراین، به طور معمول در این سن، زردی بدون اینکه هیچ آسیبی به نوزاد وارد کند، از بین می‌رود. در تعداد کمی از موارد، ممکن است دلیل زردی یک بیماری باشد.

تاثیر دمای محیط و نوردرمانی در رفع زردی نوزاد

فوق تخصص طب نوزادان در سمنان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: اولین و شایع‌ترین بیماری پس از تولد زردی است و به طور معمول ۷۰ درصد نوزادان پس از تولد به درجه‌های مختلفی از زردی مبتلا هستند و تغذیه با شیر مادر نخستین عامل در رفع زردی است.

دانایی افزود: والدین با حساسیت زردی پوست نوزاد به پزشک مراجعه کنند تا میزان زردی اندازه‌گیری و بر اساس درجه زردی، برای درمان اقدام می‌شود، تنها درمان موثر زردی فتوتراپی یا نوردرمانی است.

وی افزود: روزهای ابتدایی تولد تا شکل‌گیری مطلوب جریان شیر مادر، حفظ درجه حرارت محیط در یک دمای ثابت بین ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتیگراد در رفع زردی نوزادان مهم است.

داروهایی گیاهی به نوزاد ندهید

وی تصریح کرد: هیچ داروی مشخصی برای درمان زردی وجود ندارد و توصیه موکد پرهیز از مصرف دارو و تغذیه نوزاد با شیر مادر است، چرا که کمتر پیش می‌آید تا نوزاد به مشکلات ثانویه زردی دچار و نیازمند درمان پیشرفته شود.اینکه داروهای گیاهی عوارضی ندارند تصور غلطی است.

دانایی گفت: باید در تجویز دارو برای شیرخوران و نوزادان توجه زیادی شود، چرا که مصرف داروهای گیاهی و شیمیایی گاه ممکن است عوارض جدی داشته باشد.

وی یادآور شد: اینکه داروهای گیاهی عوارضی ندارند تصور غلطی است و بسیاری از داروهای گیاهی عوارض دارند. باید در خوراندن دارو به کودک از عوارض و اثرات آن آگاهی داشت.ترنجبین و شیرخشت که در هنگام زردی به شیرخوار داده می‌شود مِلیّن است و با افزایش دفع به درمان زردی کمک می‌کند، اگر دفعات دفع کودک زیاد باشد این داروهای گیاهی مناسب نیست.

وی با بیان اینکه برخی والدین اثرات مصرف داروهای گیاهی را نمی‌دانند و با خوراندن آن به نوزاد شیرخوار، او را دچار مشکل می‌کنند، بیان کرد: ترنجبین و شیرخِشت که در هنگام زردی به شیرخوار داده می‌شود، مُلیّن است و با افزایش دفع، به درمان زردی کمک می‌کند، اگر دفعات دفع کودک زیاد باشد، این داروهای گیاهی مناسب نیست.

فوق تخصص طب نوزادان در سمنان با بیان اینکه افزایش دفعات دفع ادرار و مدفوع نوزاد موجب می‌شود زردی با سرعت بیشتری رفع شود، اضافه کرد: تغذیه با شیر مادر به طور طبیعی موجب افزایش دفع ادرار و مدفوع و در نتیجه بهبود زردی می‌شود.

دانایی گفت: تغذیه نوزاد با شیر مادر در ساعت‌های ابتدایی تولد مهم و پیشگیری کننده از بسیاری بیماری‌هاست. خوراندن شیر کمکی و آب‌قند توصیه نمی‌شود چرا که ممکن است شیرخوار به شیرخوردن کم‌رغبت و بی‌رغبت شود. عرق نعنا نفخ شکمی را کاهش می‌دهد، اما ممکن است حساسیت به عرق نعنا و افزایش ریفلاکس از علایم ثانویه آن باشد.

کولیک یا دل‌درد چیست؟

زمانی که نوزاد بدون هیچ دلیل مشخصی برای مدت طولانی گریه می‌کند؛ به بیماری کولیک(دل‌درد) مبتلاست و به طور معمول از سه هفتگی به بعد کولیک بروز می‌کند. مشکلات گوارشی، کمبود خواب و خستگی و تحریک پذیری نوزاد در کولیک و گریه‌های بی‌دلیل و طولانی مدت موثر است.

کولیک نوزادان به طور معمول خودبه‌خود درمان می‌شود و نیاز به درمان خاصی ندارد، اما ماساژهای شکمی و رعایت رژیم غذایی از سوی مادر موجب التیام دل‌درد شیرخوار می‌شود.

فوق تخصص طب نوزادان در سمنان گفت: کولیک در مرحله تکامل دستگاه گوارش و به طور معمول از روز بیستم تولد به بعد ظاهر می‌شود و بیماری ماه دوم شیرخوار محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: بیقراری‌های هفته‌های نخست تولد نوزاد نباید با کولیک اشتباه گرفته شود، به طور معمول گریه و بیقراری نوزاد در روزهای نخست تولد به دلیل شرایط نگهداری گرما، سرما و یا گرسنگی است.

تاثیر پرهیز غذایی و آرامش مادر در التیام دل‌درد نوزاد

فوق تخصص طب نوزادان در سمنان افزود: پرهیز مادر از خوردن غذاهای نفاخ همچون حبوبات، فلفل و ادویه در بهبود دل‌درد نوزاد شیرخوار موثر است و باید مدنظر مادران باشد.

وی تصریح کرد: نگرانی و اضطراب از مادر به نوزاد شیرخوار منتقل و دل درد شدیدتر می‌شود. مهم است که مادر آرامش داشته باشد و از ماساژ شکمی برای آرام کردن نوزاد استفاده شود.

وی اضافه کرد: طول دوره کولیک ۲۰ تا ۶۰ روز است و اگر بیش از ۲ ماه دل درد طول بکشد باید علت بررسی شود که می‌تواند علل‌هایی همچون حساسیت گوارشی و یا رفلاکس(برگشت اسید و غذا از معده به مری) باشد.لالایی خواندن، پخش صداهای تکراری، ماساژ شکمی و آرامش مادر از عوامل موثر در کنترل بیقراری نوزاد به دلیل دل درد است.

به گفته دانایی، خواندن لالایی، پخش صداهای تکراری، ماساژ شکمی و آرامش مادر، از عوامل مهم و موثر در کنترل بیقراری نوزاد مبتلا به دل‌درد است.

حساسیت گوارشی با علایمی مشابه کولیک

فوق تخصص طب نوزادان در سمنان گفت: حساسیت به پروتیین شیرگاو به شکل شایع در نوزادان و شیرخوران با علایم مشابه کولیک و بیقراری خارج از شکل معمول دیده می‌شود و ممکن است همراه با اِگزِما و خشکی روی پوست صورت همراه باشد.

وی ادامه داد: تغذیه نوزاد با شیر مصنوعی و شیر خشک میزان حساسیت دستگاه گوارشی به پروتیین شیر گاو را افزایش می‌دهد و کودکانی که با شیر مادر تغذیه نمی‌کنند بیشتر دچار این علائم می‌شوند.

وی اضافه کرد: مشاهده خون در مدفوع نوزاد از نشانه‌های حساسیت به پروتیین شیر گاو است. در این موارد باید لبنیات از رژیم غذایی مادر نوزادی که با شیرمادر تغذیه می‌کند، حذف شود تا شیرخوار بهبود یابد و اگر نوزاد از شیر خشک تغذیه می‌کند از شیرخشک‌های مخصوص استفاده شود.

رفلاکس(بازگشت اسید معده) در نوزادان چگونه درمان می‌شود

فوق تخصص طب نوزادان در سمنان با بیان اینکه حساسیت به پروتیین شیر گاو علایمی شبیه رفلاکس(بازگشت اسید معده به مری) دارد، گفت: شیرخوران پرخور ممکن است مقداری شیر از دهانشان خارج شود. این موضوع نشاندهنده برگشت اسید معده و رفلاکس نیست.

دانایی اظهار کرد: عفونت ریه، عفونت‌های مکرر گوش، وزن‌گیری نامناسب، استفراغ، اختلال مداوم در خواب و بیقراری، از جمله علامت‌هایی است که والدین با شکایت از این علایم به پزشک مراجعه می‌کنند و پزشک این علایم را در وابستگی به رفلاکس بررسی می‌کند.شیرخواری که بعد از گریه استفراغ می‌کند باید از نظر رفلاکس و برگشت اسید معده بررسی شود.

وی با تاکید بر اینکه علایم بالینی برای تشخیص رفلاکس وابسته به نظر پزشک است، افزود: شیرخواری که بعد از گریه استفراغ می‌کند باید از نظر رفلاکس و برگشت اسید معده بررسی شود.

به گزارش ایرنا، ارتقای آگاهی جامعه از بیماری‌ها و ناراحتی‌های نوزادان موثر در تضمین سلامت نوزادان به عنوان آینده‌سازان جامعه است و خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان سمنان با مصاحبه اختصاصی با فوق تخصص طب نوزادی تحقق این راهبرد را دنبال می‌کند.

به گزارش ایرنا، سمنان با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع، یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است و با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود.

بر پایه برآورد مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰، استان سمنان با هشت شهرستان در مجموع ۷۵۷ هزار و ۲۰۰ نفر جمعیت دارد که از این شمار، بیش از ۲۰۰ هزار نفر ساکن مرکز استان هستند.

این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، این استان از اهمیت زیادی برخوردار است.

استان سمنان به دلیل موقعیت جغرافیایی گلوگاه اتصال استان‌های شمالی به استان‌های جنوبی کشور است و به عبارتی می‌تواند به عنوان حلقه اتصال دریای شمال به مناطق مرکزی و جنوبی نقش آفرین باشد