ثبات مصرف گاز در سال جاری در مقایسه با جهش ۱۵۰ میلیون مترمکعبی سال گذشته

به گزارش شانا، در یکی از شلوغ ترین روزهای کاری شرکت ملی گاز ایران، سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با دیدی باز و صبوری ستودنی وقت خود را به گفتگو با ما اختصاص داد. این همراهی در میان انبوه مسئولیت ها و دغدغه ها در روزهای قبل از ورود به فصل سرد سال، نه تنها نشان از تعهد او دارد، بلکه اهمیت موضوع تامین گاز پایدار برای مردم را نیز نشان می دهد. آمادگی برای ورود به فصل زمستان، طرح ها و اقدامات مناسب صنعت گاز در بالادست و پایین دست به منظور گذراندن ایمن دوران سرد از جمله مواردی است که مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران به آن پرداخت و به تفصیل درباره آن صحبت کرد.

شرکت ملی گاز ایران برای تامین پایداری مصرف گاز در زمستان پیش رو چه اقداماتی انجام داده است؟

امسال خوشبختانه با مدیریت یکپارچه ای که در وزارت نفت شکل گرفت و جلسات موثری که از ابتدای سال برگزار شد، برنامه واقعی برای تولید و توزیع گاز تدوین شد. این برنامه بر اساس در نظر گرفتن سهم بخش های مختلف مصرف طراحی شده است. نیروگاه ها یکی از مصرف کنندگان عمده گاز کشور هستند و امسال در فصل گرما میزان گاز ارسالی به این بخش از رکورد سال قبل فراتر رفت به طوری که نزدیک به 3 میلیارد و 400 میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه ها تحویل شد و منجر به افزایش ذخایر سوخت نیروگاه ها شد و در عین حال ذخیره سازی گاز در میدان شوری سرجه نیز حدود 6 درصد افزایش یافت. سال

امسال با وجود جنگ تحمیلی 12 روزه تعمیرات اساسی کل شبکه گاز را با اولویت پالایشگاه های کشور متاثر از آن انجام دادیم و در 27 مهر آخرین تعمیرات اساسی مربوط به پالایشگاه های گاز به پایان رسید. در 12 روز جنگ تحمیلی با توجه به وضعیت قرمز کشور و با توجه به قوانین دفاعی مرتبط با این موضوع باید نیروی انسانی کمتری در سایت ها حضور داشته باشد، تعمیرات اساسی بدون وقفه با تلاش مضاعف همکاران و برنامه ریزی انجام شد.

یکی دیگر از برنامه هایی که در زمینه آمادگی برای مقابله با فصل سرد سال انجام شد، اجرای تعمیرات اساسی قسمت هایی از تاسیسات و تجهیزاتی بود که در سال گذشته انجام نشده بود. تعمیرات اساسی سال گذشته با کمی تاخیر انجام شد، به همین دلیل در ناوگان انتقال و پالایش گاز کشور با بررسی و مهندسی ریسک تصمیم گرفتیم تعمیرات آنها را به سال جاری موکول کنیم، بنابراین میزان تعمیرات باقی مانده از سال قبل نیز در سال جاری انجام شد. به عنوان مثال تعمیرات اساسی پالایشگاه کنگان را در سال گذشته با بررسی و ریسک سنجی انجام ندادیم تا تولید متوقف نشود و آن را به امسال موکول کردیم.

در عین حال تعمیرات اساسی مطابق با نتایج پیک هوشمند شبکه انتقال گاز کشور انجام شد و برای آمادگی صددرصدی برای ورود به فصل زمستان، اولویت های دیگری از جمله بهره برداری از خط لوله نهم سراسری در نظر گرفته شد. این خط لوله در سه منطقه تعریف شده و به طول 330 کیلومتر مورد بهره برداری قرار گرفته است. این پروژه که در زمانبندی فشرده انجام شد می تواند به پایداری انتقال گاز در شمال غرب کشور کمک کند. خطوط لوله دیگری مانند خط لوله انتقال گاز اردبیل – چالوند و رشت – آستارا نیز وارد مدار بهره برداری شده است که تاثیر بسزایی در پایداری شبکه انتقال دارد.

کار بسیار ارزشمند دیگری که انجام شده مربوط به خط انتقال گاز در شمال کشور است که نیاز به افزایش دبی انتقال گاز داشت. یکی از محدودیت های افزایش جریان گاز، ایستگاه تقویت فشار گاز رامسر بود. به منظور افزایش دبی انتقال گاز در این ایستگاه، کمپرسورهای ایستگاه فاروج با تحلیل مهندسی و بدون تحمیل هزینه خاصی به ایستگاه رامسر منتقل شد و با تغییرات و طراحی مهندسی در آن، این کمپرسورها با هدف افزایش دبی انتقال و پایداری گاز به بهره برداری رسید. این اقدام کمک می کند در صورت افزایش حجم انتقال گاز به آن منطقه، ظرفیت کمپرسور ایستگاه رامسر قادر به انتقال آن باشد. اسکرابرهای این ایستگاه نیز با طرح های جدید تاسیساتی و سیستم کنترل آنها به روز شده است. مهم این است که همه این کارها با تلاش همکاران من در شرکت انتقال گاز ایران انجام شده است.

اقدام دیگری که باید بی نظیر نامید مربوط به ایستگاه تقویت فشار گاز پتاوه 2 است که برای اولین بار توسط همکاران شرکت انتقال گاز منطقه 2 انجام شد و طراحی این ایستگاه و تغییر سیستم کنترل آن از صفر به 100 توسط همکاران منطقه 2 عملیات انتقال گاز ایران انجام شده است. سیستم کنترل این ایستگاه به طور کامل تعویض و سیستم کنترل کاملا محلی و داخلی جایگزین آن شد.

آیا امسال گاز اضافی دریافت کردید؟

میزان گازی که امسال تحویل داده ایم افزایش یافته است اما این میزان گاز کمتر از گاز مورد نیاز همه مصرف کنندگان است.

چقدر گاز دریافت می کنید و چقدر گاز شیرین تولید می کنید؟

مجموع گاز ورودی که ما قبل از پالایشگاه دریافت می کنیم 887 میلیون متر مکعب در روز است. میانگین گاز تحویلی به خطوط (30 آبان روز مصاحبه) 809 میلیون مترمکعب در روز است.

مصرف گاز در زمستان و در اوج سرما چگونه مدیریت می شود؟

برای مدیریت مصرف گاز، صنایع خانگی، تجاری، قطعه سازی و حمل و نقل محدودیتی ایجاد نمی کنیم، اما در رابطه با بخش هایی مانند نیروگاه ها، صنایع بزرگ، محدودیت هایی در کاربرد و استفاده از سوخت مایع جایگزین برای آنها (صنایع و نیروگاه ها) در نظر گرفته شده است.

در تاسیسات گازی بحث افزایش راندمان مطرح است. آیا زباله در این منطقه وجود دارد؟

گازی که به پالایشگاه ها تحویل می شود خام است و در فرآیند پالایش بخشی از آن به صورت میعانات گازی، بخشی دیگر به صورت LPG و سایر فرآورده ها و مقداری به صورت اتان از این گاز خام جدا می شود. بخشی از آن گاز ترش (خام) هم به مشعل می رود که خوشبختانه الان در پالایشگاه های کشور میزان سوختن مشعل نسبت به طراحی اولیه پالایشگاه کاهش پیدا کرده است اما باز هم راضی نیستم و باید آن را به میزان دلخواه برسانیم که برای آن هم برنامه داریم. امیدواریم گاز سوزی مشعل های پالایشگاه ها را در سال 1406 به حد استاندارد برسانیم.

گاز مشعل 6 میلیون مترمکعب در روز است و آن هم در شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی و فقط در عسلویه است. پروژه دیگری در پالایشگاه گاز بیدبلند و گرجیران وجود دارد که مربوط به استخراج دی اکسید کربن است. در این پروژه ها بخشی از CO2 از شبکه جدا شده و در اختیار مشتری قرار می گیرد. در حال حاضر مقدار گاز CO2 مورد نیاز مشتری از گاز طبیعی به دست می آید. البته در این پروژه CO2 از گاز مشعل جدا می شود که به جلوگیری از سوختن مشعل کمک می کند.

پرونده گازهای سوزی عسلویه در چه سالی بسته می شود؟

از سال 1398 پروژه های مربوط به خاموشی مشعل های شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی تعریف شد. بر این اساس باید اصلاحات فرآیندی در این مجموعه انجام می شد و از طرفی زمان تامین تجهیزات طولانی و بسیار زمان بر بود. در سال جاری قسمت بهبود فرآیند به اتمام رسیده و از این پس فعالیت ها مربوط به تاسیساتی است که پیمانکار قرارداد و نصب می کند. با نصب تجهیزات، استخراج گازهای مشعل انجام می شود و میزان آن تا رسیدن به حد مجاز کاهش می یابد. در واقع سال 1406 را می توان پایان گازهای مشعل دانست.

به نظر شما شرکت ملی گاز ایران در سال جاری به رکوردهای سال گذشته در بخش تولید و انتقال گاز دست خواهد یافت؟ البته ظاهرا امسال مانند سال گذشته نیست و کشور هنوز وارد آن سرمای غیرعادی نشده است.

متاسفانه بارندگی امسال خوب نیست و توده هوای سرد اسکاندیناوی که سال گذشته 11 استان کشور را تحت تاثیر قرار داده بود رخ نداده است. میانگین دمای کشور امسال نسبت به سال گذشته یکسان است. یعنی میانگین سرماخوردگی مثل پارسال نیست. پارسال در ابتدای آبان ماه 150 میلیون مترمکعب افزایش ناگهانی مصرف گاز داشتیم اما امسال اینگونه نیست. امسال میانگین مصرف همین عدد است اما با شیب نسبتاً استاندارد.

بر اساس برنامه ریزی های مدیریت دیسپاچینگ شرکت ملی گاز ایران، بر اساس میزان مصرف و با توجه به دمای محیط یا دمای متوسط، میزان مصرف گاز در نقاط مختلف شبکه تعیین می شود و نشان می دهد که کدام قسمت بیشترین مصرف را دارد.

بر این اساس فشار گاز همان مقطع با آرایشی که صورت می گیرد تنظیم می شود. ترتیبات بیشتر با تغییر فشار گاز و دبی مصرفی گاز انجام می شود.

بگذارید کمی از مسائل فنی داخلی فاصله بگیریم و بحث سوآپ گاز را بررسی کنیم. الان سوآپ گاز از کشور هست؟

ما سوآپ گاز ترکمنستان و ترکیه را داشتیم که ترکمن ها در آغاز جنگ 12 روزه آن را قطع کردند و اکنون مقدار بسیار کمی سوآپ از آذربایجان به نخجوان انجام می شود.

آیا برنامه ای برای توسعه سوآپ گاز دارید؟

سوآپ گاز و به طور کلی تجارت گاز برای کشور بسیار ارزشمند است، زیرا این امکان را به ما می دهد که کشور را به یک شبکه وصل کنیم و به شبکه دیگری یعنی ارتباط با همسایگان وصل شویم و این ارتباط با همسایگان نیز به معنای برقراری تمام پارامترهای امنیتی است که در این میان بحث پایداری شبکه نیز می تواند وجود داشته باشد. ما در این زمینه برنامه داریم و مذاکرات در حال انجام است. با توجه به شرایط سرد منطقه، برخی از کشورهای همسایه به گاز نیاز دارند.

آیا این بدان معناست که وضعیت گاز در ترکمنستان نیز نامناسب است؟

آنها همچنین نیاز به نگهداری، تعمیرات و افزایش تولید دارند. ترکمنستان گاز دارد اما باید بتواند مقداری از آن را برای ما خالی کند. ما در حال مذاکره با آنها و پیگیری هستیم، اما این به عوامل زیادی بستگی دارد.

آیا می توانیم فقط با ترکمنستان مبادله کنیم؟

فضای مبادله همه جا هست. در نقاطی که پورت خروجی داریم، می توانیم تعویض کنیم. ما همچنین می توانیم با عراق مبادله کنیم. ما می توانیم از کشورهای دیگر گاز بگیریم و آن را به عراق، ترکیه، نخجوان، ارمنستان و آذربایجان مبادله کنیم. مبادله یک بخش است، اما اینکه کدام کشور می توانیم گاز را از آن مبادله کنیم بخشی دیگر است. ورودی و منبع گاز مهمتر است.

برای تجارت گاز چه اقداماتی انجام شده است؟

ما در این زمینه مذاکرات را ادامه می دهیم و یکی از مهم ترین موارد در این زمینه اقدامات دولت در حوزه دیپلماسی انرژی به ویژه در حوزه گاز است. دلیلش هم این است که بر اساس تعیین تکلیف در برنامه هفتم پیشرفت، بیشترین جلسات مربوط به موضوع همسایه ها را داریم.

اما نکته اینجاست که برای طرف مقابل تنها یک عامل وجود ندارد و عوامل متعددی وجود دارد. اگر امکان اتصال شبکه انتقال گاز کشور به شبکه گاز کشورهای همسایه وجود داشته باشد، آن را گرفته ایم. شرایط بسیار سخت است و در دیپلماسی انرژی نه تنها یک آیتم و یک عامل تاثیر دارد، بلکه به عوامل زیادی بستگی دارد.

انتهای پیام