پزشکیان:کشورهای اسلامی میتوانند از بازیگران بزرگ و تأثیرگذار نظم نوین جهان باشند
مسعود پزشکیان در جریان سفر رسمی به عمان، در گفتوگویی با شبکه تلویزیون دولتی این کشور، به تشریح مسائل فیمابین دو کشور و نیز علائق منطقهای و بینالمللی ایران و عمان و مهمترین مسائل جاری در جهان پرداخت.
متن کامل این گفتوگو به شرح زیر است:
مجری: السلام علیکم بینندگان عزیز. درود و رحمت خداوند بر شما. به برنامهای که به مصاحبه تلویزیونی ویژه سلطنت عمان با جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد، خوش آمدید. ایشان در چارچوب یک سفر رسمی به عمان آمدهاند و در جریان آن با عالیجناب هیثم بن طارق، سلطان معظم عمان، دیدار و گفتوگو داشتهاند.
این سفر در راستای تحکیم روابط دوستانه و ممتاز میان سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران و به منظور حمایت از زمینههای گوناگون همکاریهای دوجانبه، همچنین در چارچوب تمایل مشترک سران دو کشور برای تقویت و توسعه هر چه بیشتر این روابط صورت گرفته است. در این سفر، زمینههای مختلف همکاری که در راستای منافع دو کشور دوست و در جهت تأمین خواستههای متقابل آنان است، بهویژه در سایه تحولات منطقهای و بینالمللی، مورد بررسی قرار گرفته است.
جناب رئیس جمهور، به تلویزیون سلطنت عمان خوش آمدید. در آغاز، لطفاً از نتایج سفرتان به عمان و دیدارتان با عالیجناب هیثم بن طارق برای ما بفرمایید.
رئیس جمهور: بسم الله الرحمن الرحیم. خدمت شما بینندگان عزیز سلام عرض و از مهماننوازی مردم عزیز عمان تشکر میکنم. ما به دعوت برادر عزیزمان، هیثم بن طارق، سلطان محترم عمان، به این کشور آمدیم و مدتها بود که مشتاق دیدار و گفتوگو با ایشان بودیم.
در این سفر، در زمینههای بسیار متنوعی از مسائل دوجانبه و موضوعات منطقهای با یکدیگر به گفتوگو نشستیم. طبیعتاً سیاست جمهوری اسلامی ایران، بر پایه ارتباط برادرانه، صمیمی و متقابل با کشورهای همسایه استوار است. روابط ما با عمان، سابقهای چند صد ساله دارد؛ چهبسا که از هزاره نیز فراتر رود. این رابطه، همواره صمیمی، برادرانه و مبتنی بر باورها و فرهنگهای مشترک بوده است. ما در مراحل مختلف تاریخی توانستهایم به یکدیگر کمک کنیم و یار و یاور هم باشیم.
بر این مبنا، در جلساتی که با سلطان محترم، برادرمان هیثم بن طارق و همچنین وزرای دو کشور برگزار شد، به توافقات بسیار خوبی در زمینههای صنعت، تجارت، آموزش، گردشگری، بهداشت و درمان، انرژی و انرژیهای پاک دست یافتیم. این توافقات بهصورت رسمی نیز به امضا رسید.
علاوه بر آنچه مکتوب شد، تأکید ما بر این بود که به مفاد امضا شده متعهد بمانیم و با جدیت در جهت عملیاتیشدن آن تلاش کنیم. همچنین تصمیم ما بر این است که انشاءالله زمان را از دست ندهیم و این مسیر همکاری میان ما و کشور دوست و برادرمان، صمیمیتر و پرقدرتتر از گذشته ادامه یابد.
جناب رئیس جمهور، مایلم نظر شما را درباره نقش عمان در میانجیگری میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بدانم؛ بهویژه با توجه به مذاکرات اخیر که در مسقط و رم برگزار شد، ارزیابی شما از این نقش چیست؟
ما از تلاشهای کشور عزیز عمان صمیمانه تشکر میکنیم. این روند، مورد توجه و تأکید ویژه مقام معظم رهبری نیز قرار داشته و نگاه ایشان بر این بوده که از طریق همکاری با عمان، میتوان این مسیر را بهصورت سالمتر، درستتر و آسانتر پیش برد.
تا به امروز باید از این تلاشها قدردانی کرد؛ چه از سوی سلطان محترم عمان و چه بهویژه از سوی وزیر امور خارجه این کشور که بخش عمدهای از بار این گفتوگوها، بهویژه بهدلیل غیرمستقیم بودن مذاکرات، بر دوش ایشان بوده است. وزیر خارجه عمان در این مسیر زحمات زیادی متحمل شدهاند، میزبانی بسیار خوبی داشتهاند و تلاش میکنند تا در چارچوبی مشخص و بر پایه منطق برد-برد برای هر دو طرف، این مذاکرات به نتیجه برسد.
جناب رئیس جمهور، اکنون که درباره سفر شما به عمان صحبت میکنیم، مایلم بپرسم به نظر شما برجستهترین فرصت مورد اعتماد برای توسعه روابط میان ایران و عمان در سطوح سیاسی و اقتصادی در مرحله آتی چیست؟
ما از نظر سیاسی در سطح بالایی از هماهنگی با یکدیگر قرار داریم و جلسات و نشستهای مشترکمان با دیدگاههایی همراستا برگزار شد. در همه مسائل منطقهای، از جمله نگاه به فلسطین، غزه و مسائل مربوط به صلح و آرامش در منطقه، بین دیدگاه سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران هماهنگی و اشتراک نظر بسیار زیادی وجود دارد. بنابراین، در سطح سیاسی، ما از انسجام خوبی برخورداریم.
در حوزه اقتصادی، طبیعتاً بهواسطه تحریمها با برخی مشکلات روبهرو هستیم و همچنین در زمینههای ارتباطات دریایی، هوایی و زمینی نیز موانعی وجود دارد. در این رابطه توافق شد که تمامی این موانع، چه در گمرکات و چه در مسیرهای حملونقل دریایی و هوایی، برطرف شود و سرمایهگذاریهای مشترکی بین دو کشور شکل گیرد.
این ارتباطات میتواند تعاملات اقتصادی ما را به سطحی برساند که حجم معاملات را تا سقف ۱۰ یا ۲۰ میلیارد دلار افزایش دهد؛ این امکان وجود دارد. کشور عمان میتواند به هاب انتقال کالا، تجهیزات و امکانات میان دو کشور و حتی فراتر از آن، میان منطقه تبدیل شود. عمان میتواند از طریق شمال ایران به روسیه، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان متصل شود و همچنین بهسمت جنوب، به کشورهای آفریقایی راه یابد.
در نتیجه، این موقعیت میتواند بهعنوان نقطهای برای اشتراک در معاملات تجاری، اقتصادی، علمی، صنعتی و فرهنگی عمل کند که برای هر دو کشور مفید و مؤثر خواهد بود.
جناب رئیس جمهور، با توجه به تنشهای کنونی در منطقه، این سؤال مطرح است که روابط ممتاز میان ایران و عمان چگونه میتواند در تقویت ثبات و آرامش در منطقه خلیج فارس نقشآفرین باشد؟
ما میتوانیم با همه کشورهای اسلامی بنشینیم و بر اساس دستور خداوند و پیامبر گرامی اسلام عمل کنیم؛ همانگونه که در آیات مختلف قرآن کریم آمده است، از جمله: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ»؛ مؤمنان با هم برادرند، پس میان برادران خود صلح برقرار کنید.
همچنین پیامبر اسلام (ص) پس از فتح مکه، در روز بعد از فتح، مردم را گرد آورد و در جمع آنان فرمودند: «إِنَّمَا الْمُسْلِمُونَ إِخْوَةٌ، الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ، وَهُمْ یَدٌ عَلَى مَنْ سِوَاهُمْ»؛ یعنی مسلمانان با یکدیگر برادرند، مسلمان برادر مسلمان است و در برابر غیر، ید واحدهاند.
اگر ما این دستور رسول خدا (ص) را بپذیریم و به آن عمل کنیم، میتوانیم در منطقه، صلح و امنیت را بر پایه برادری اسلامی برقرار سازیم. ما مسلمانان برادر یکدیگر هستیم، اما دشمنان ما، استعمارگران و استثمارگران، میخواهند با استفاده از زبانهای گوناگون، ترفندهای مختلف و تفرقهافکنیهای فرهنگی و سیاسی، ما را در برابر هم قرار دهند. هدف آنها این است که منابع و سرمایههای منطقه را غارت کنند و در مقابل، به ما اسلحه، بمب و موشک بفروشند تا خودمان با یکدیگر بجنگیم. هم منابعمان را میبرند، هم سرزمینهایمان را تخریب میکنند.
ما میتوانیم این معادله را بههم بزنیم. میتوانیم در منطقه، با کشورهای اسلامی و در فضایی از صلح، امنیت و برادری، صلح پایدار برقرار کنیم و اقتصاد، صنعت، علم و فرهنگ را میان کشورهای اسلامی گسترش دهیم. این امر امکانپذیر است، بهشرط آنکه سران کشورهای اسلامی با هم بنشینند، گفتوگو کنند و اجازه ندهند هیچ گویش، زبان یا صدایی وحدت و انسجام مسلمانان را بر هم بزند؛ چرا که این کار، برخلاف دستور خدا و پیامبر اوست.
اگر ما صادق هستیم و به راستی ایمان داریم، باید تلاش کنیم که وحدت و انسجام را حفظ کنیم؛ چنانکه خداوند فرموده است: «وَمَن یَعْتَصِم بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ» و نیز در همان سوره تأکید فرموده: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» اینها دستوراتی است که باید به آنها عمل کنیم.
جناب رئیس جمهور، شما بارها بر ضرورت دستیابی به یک توافق عادلانه در مذاکرات هستهای تأکید کردهاید. مایلم بدانم شروط اساسی مورد نظر شما برای رسیدن به چنین توافقی چیست؟
شروط ما، همان قوانین بینالمللی است. طبق این قوانین، هر کشوری حق دارد برای اهداف صلحآمیز، تحقیقات علمی و کارشناسی در زمینه غنیسازی اورانیوم و فعالیتهای مرتبط با انرژی هستهای انجام دهد. اگر ایالات متحده بهدنبال این است که اطمینان حاصل کند جمهوری اسلامی ایران بهدنبال سلاح هستهای نیست، باید بداند که این اطمینان، از اعتقادات ما ناشی میشود. بر اساس فتوای صریح رهبر معظم انقلاب، جمهوری اسلامی ایران هیچگاه بهدنبال ساخت یا دستیابی به سلاح هستهای نبوده و نخواهد بود. حتی اگر در کشور ما صدایی برخلاف این موضع شنیده شود یا ادعایی مطرح گردد، آن صرفاً یک نظر شخصی است. آنچه موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران را شکل میدهد، حاکمیت و رهبری نظام است که آشکارا در برابر ساخت سلاح هستهای ایستادهاند. ما در دکترین جمهوری اسلامی ایران، هیچ جایگاهی برای سلاح هستهای قائل نیستیم.
اگر کشورهای دیگر میخواهند اطمینان حاصل کنند که ما بهدنبال سلاح هستهای نیستیم، ما آماده هرگونه همکاری برای روشنساختن این مسئله برای منطقه و جهان هستیم که نهتنها اکنون، بلکه از ابتدا و در آینده نیز، جمهوری اسلامی بهصورت اعتقادی بهدنبال آن نبوده و نخواهد بود. اما در عین حال، ما هرگز از غنیسازی برای اهداف درمانی، تشخیص بیماریها، بهداشت، کشاورزی و صنعت دست نخواهیم کشید، چرا که این مسئله طبق قوانین بینالمللی حق ما است. هیچکس نمیتواند به ما بگوید که شما نباید غنیسازی داشته باشید. علم، متعلق به همه دنیاست و همه انسانها حق دارند از دانش، فناوری و توانمندیهای علمی بهرهمند شوند. هیچ کشوری نمیتواند این حق را از کشور دیگری سلب کند. بنابراین، ما بههیچوجه زیر بار این فشار نخواهیم رفت که غنیسازی را متوقف کنیم. این ایستادگی، افتخار جمهوری اسلامی ایران است و ما بر آن پافشاری خواهیم کرد.
در عین حال، اسرائیل و کسانی که ادعای حقوق بشر دارند، دانشمندان ما را ترور کردند. کسانی که خودشان در منطقه زنان، کودکان، سالخوردگان و غیرنظامیان را بمباران میکنند و به قتل میرسانند، ما را متهم به تروریسم میکنند. آنها که واقعاً عامل ناامنی در منطقهاند، چه حقی دارند که ما را تهدید بدانند؟ واقعاً چه کسی تهدیدکننده امنیت است، اسرائیل یا کشورهای اسلامی؟ جمهوری اسلامی ایران؟ ما بهدنبال سربلندی خود و امت اسلامی هستیم. ما خواهان صلحیم؛ چه با کشورهای اسلامی و چه با دیگر کشورهای دنیا. اما هرگز زیر بار زور و ظلم نخواهیم رفت. این باور ماست؛ پیامبر خدا این را به ما آموخته، کتاب خدا ما را به آن راهنمایی کرده، و زندگی با عزت، برای مسلمانان وظیفهای است که آموختهایم و با آن زندگی میکنیم.
جناب رئیس جمهور، جنابعالی به مسئله غزه و جنایاتی که رژیم صهیونیستی در آن منطقه مرتکب میشود اشاره فرمودید. مایلم بدانم تحولات کنونی در غزه چگونه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در قبال مسئله فلسطین بازتعریف کرده است؟ و آیا شما فکر میکنید که این تحولات، چشماندازی جدید به روی معادله مقاومت در منطقه فلسطین گشوده است؟
ببینید، آیا واقعاً دنیا و کشورهای اسلامی میتوانند بپذیرند که کشوری بیاید و بهراحتی مردم بیدفاع را بمباران کند؟ افرادی را که نه سلاحی به دست گرفتهاند، نه وارد جنگ شدهاند؛ خانههای مردم را ویران کند، بیمارستان و دانشگاه را هدف قرار دهد، مرزها را ببندد و اجازه ندهد کمکهای بشردوستانه، دارو و غذا به دست نیازمندان برسد؟ این دنیایی که ادعای تمدن دارد، چگونه میتواند این جنایات را ببیند و سکوت کند؟ کدام وجدان بیداری این فجایع را میپذیرد؟ ما، کشورهای اسلامی، باید دست در دست یکدیگر بگذاریم و فریاد مظلومیت مردم غزه و لبنان را در دنیا بلند کنیم.
امروز نهتنها کشورهای اسلامی، بلکه حتی مردم اروپا و خود آمریکا نیز صدای اعتراضشان در برابر این جنایات بلند شده است. چگونه ممکن است کسانی که چنین رفتارهایی دارند، از حقوق بشر سخن بگویند؟ زن و کودک را بیهیچ ملاحظهای بمباران میکنند و جانشان را میگیرند. آن وقت میگویند کشورهای اسلامی حقوق بشر را رعایت نمیکنند! مگر اینها اصلاً حقوق بشر را میفهمند؟ مگر برای انسان ارزشی قائلاند؟ بهصراحت و بیشرمانه در رسانههایشان اعلام میکنند که کسانی که ما میکشیم، انسان نیستند؛ و جهان، با وجود شنیدن این سخنان، ساکت مانده است؛ چرا؟
ما با تمام وجود مصمم هستیم با کشورهای اسلامی پیمان برادری، صلح و همکاری ببندیم. ما به همه کشورهای همسایه، بهچشم برادر و دوست نگاه میکنیم. حضرت علی (علیهالسلام) در وصیتنامه خود در نهجالبلاغه فرمودند: «الله الله فی جیرانکم، فإنهم وصی بهم النبی»؛ یعنی پیامبر آنقدر در مورد همسایگان سفارش فرمودند که گمان بردیم برای آنها سهمی از ارث قرار خواهد داد. کشورهای همسایه ما، مسلمان و جیران ما هستند؛ برادران ما هستند. ما آماده هرگونه همکاری با این عزیزان هستیم. ما به تمامیت ارضی و استقلال آنها احترام میگذاریم و خواهان روابط صمیمی، مبتنی بر اعتقاد اسلامی و برادری با ایشان هستیم. ما برای کمک به یکدیگر، کنار هم ایستادهایم.
در سایه تحولات عمدهای که هماکنون در موازنه قدرتهای جهانی و نظامات بینالمللی در حال وقوع است، آیا جمهوری اسلامی ایران بهدنبال بازبینی در فلسفه و ماهیت سیاست خارجی خود، در برابر آنچه از آن بهعنوان سلطهگری لیبرال غرب یاد میشود، هست؟
ببینید، ما میخواهیم همانگونه عمل کنیم که خداوند فرموده و پیامبر اکرم (ص) دستور دادهاند. ما مسلمانیم و باور داریم که باید بر اساس کتاب خدا زندگی کنیم. خداوند در قرآن میفرماید: «الذین یمسکون بالکتاب و اقاموا الصلاة إنا لا نضیع أجر المصلحین»؛ یعنی آنانکه به کتاب الهی تمسک میجویند و نماز را برپا میدارند، ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم کرد. ما نیز میخواهیم به همین کتاب عمل کنیم.
خداوند همچنین فرموده است: «إن هذه أمتکم أمة واحدة وأنا ربکم فاعبدون»؛ این امت شما، امت واحدی است و من پروردگار شما هستم، پس تنها مرا پرستش کنید.
اما انسانها در طول تاریخ، امور خود را تکهتکه کردند و به فرقهها و دستهها تقسیم شدند: «فتقطعوا أمرهم بینهم زبرا، کل حزب بما لدیهم فرحون»؛ یعنی آنان کار خود را در میان خود به فرقههایی تقسیم کردند و هر گروهی به آنچه نزد خود داشت، دل خوش کردند.
ما همه امت واحدهایم. همه ما از سوی یک خدا خلق شدهایم. خداوند در آیه دیگری میفرماید: «یا أیها الناس إنا خلقناکم من ذکر و أنثى و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا، إن أکرمکم عند الله أتقاکم»؛ای مردم، ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را ملتها و قبیلههایی قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، گرامیترین شما نزد خداوند، پرهیزکارترین شماست. عرب، عجم، فارس، کرد، ترک، لر، بلوچ، پاکستانی، همه بندگان خداییم. آنکه باتقواتر است، نزد خدا مقام بالاتری دارد. ما باید بر این اساس با یکدیگر زندگی کنیم، نه بر پایه اینکه این یکی عرب است و آن یکی عجم، این یکی فارس است و آن یکی کرد.
ایران در حال تلاش برای تقویت همکاریهای خود با کشورهای بزرگی مانند چین و روسیه است و در عین حال، میکوشد نوعی موازنه قدرت با کشورهای غربی نیز برقرار کند. مایلم بدانم شما سیاست جمهوری اسلامی ایران را در این چارچوب و در این روند چگونه ارزیابی میکنید؟
هر کشوری در دنیا که به ما احترام بگذارد، ما نیز برای او احترام قائل هستیم. میان جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها میتواند روابط و همکاریهایی بر پایه منافع متقابل و عادلانه شکل بگیرد.
وقتی کشورهای منطقه، همچنین روسیه و چین، در وضعیت کنونی تعاملات مثبتی با ما دارند، طبیعی است که ما نیز روابط سازندهتری با آنان خواهیم داشت. سایر کشورها هم، اگر خواهان تعامل محترمانه و منطقی با ما باشند، بهجز رژیم صهیونیستی، ما آمادگی داریم که با آنها همکاری داشته باشیم.
ما با هیچ کشوری دشمنی نداریم. بهتر است برخی این تصور را کنار بگذارند که میتوانند به ایران یا دیگر کشورهای اسلامی، خواستههایی غیرمنطقی و خلاف قواعد بینالمللی تحمیل کنند. چنین چیزی نه پذیرفتنی است و نه امکانپذیر.
نقشی را که جنابعالی برای جمهوری اسلامی ایران در چارچوب نظم نوینی که در عرصه بینالمللی در حال شکلگیری است قائل هستید، چگونه ارزیابی میکنید؟
اگر ما بتوانیم روابط خود را با کشورهای همسایه سامان بدهیم و اگر مسلمانها به وحدت و انسجام واقعی برسند، آنگاه خود ما میتوانیم نظمی جدید و مستقل برای خودمان ایجاد کنیم. ما نیز در این جهانی که دیگران در آن بازیگری میکنند، میتوانیم از بازیگران بزرگ و تأثیرگذار باشیم. کشورهای اسلامی از سرمایههای فراوان، نیروی انسانی برجسته، فرهنگ غنی و تمدنی دیرینه برخوردارند. بنابراین، ما میتوانیم وارد میدان شویم و نقشآفرینی کنیم. نباید منتظر بمانیم که دیگران برای ما بازی طراحی کنند. ما هم توان آن را داریم که در این صحنه جهانی، نقشآفرین و بازیگر مؤثر و تعیینکننده باشیم.
سؤال پایانی اینکه، جناب رئیس جمهور، پیام شما به ملتهای منطقه، بهویژه نسل جوان، در سایه تحولات بزرگی که منطقه و جهان با آن مواجه هستند، چیست؟
من به تمام جوانان عزیز در کشورهای اسلامی عرض میکنم تا جایی که ممکن است بهدنبال کسب علم، مهارت و هنرهای ارزشمندی که در دنیا وجود دارد باشند. به این عزیزان توصیه میکنم که همانطور که خداوند فرموده است: «أنتم الأعلون إن کنتم مؤمنین»، برای سربلند شدن باید تلاش کرد، زحمت کشید، بیخوابی کشید و برای دستیابی به قلههای بلند موفقیت در این هستی، باید با اراده و کوشش به پیش رفت.
ما در نمازمان میگوییم «الله اکبر»، خدایی که او را عبادت میکنیم، از هر چیزی بزرگتر است. در رکوع میگوییم «سبحان ربی العظیم» و در سجده میگوییم «سبحان ربی الأعلى». یعنی خدایی که ما به او ایمان داریم و او را میپرستیم، از هر آنچه دیگران میپرستند برتر، عظیمتر، داناتر، خلاقتر، زیباتر و مهربانتر است.
جوانان ما باید این خدا را بشناسند، به او ایمان بیاورند و با تمام وجود در مسیر تقرب به او حرکت کنند. خدایی که بینهایت خوبی است، بینهایت عزت دارد، بینهایت رحمت و هنر و آفرینش در اوست. هرچه نیکی و زیبایی در عالم هست، نزد اوست. ما او را عبادت میکنیم و بهسوی او در حرکتیم. جوانان نیز باید این راه را ببینند و تا جایی که میتوانند، بهسوی او حرکت کنند.
بینندگان عزیز، در پایان این مصاحبه و این دیدار، یک بار دیگر از جناب آقای مسعود پزشکیان، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران، بابت وقتی که در اختیار ما قرار دادند، صمیمانه تقدیر و تشکر میکنم. متشکریم آقای رئیس جمهور.
من هم از شما، از بینندگان گرامی و همچنین از برادر عزیز و بزرگوارم، هیثم بن طارق، سلطان محترم عمان، صمیمانه تشکر میکنم. همچنین از تمامی وزرا، مدیران و مسئولینی که در مدت حضور ما در عمان زحمت کشیدند، از ما پذیرایی کردند و در شکلگیری و امضای توافقات همکاری نقش داشتند، قدردانی مینمایم.
همه این عزیزان را به خدای بزرگ میسپارم.
انتهای پیام/
منبع : میزان
