کارشناس حوزه آب: خشکسالی‌های طولانی‌تر در انتظار کشور است

کاهش بی‌سابقه بارندگی، کاهش شدید ذخایر سدها و تداوم خشکسالی، ایران را در آستانه یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های آبی در دهه‌های اخیر قرار داده است.

مسعود مزیکیان رئیس جمهور چندی پیش اعلام کرد که اگر تا آذر در تهران بارندگی نکند، باید آب را جیره بندی کنیم. اگر دوباره باران نبارید باید تهران را تخلیه کنیم.

شرایط به گونه ای است که عباس علی آبادی وزیر نیرو دیروز اعلام کرد ممکن است برخی از شب ها فشار آب به صفر برسد و از مردم خواست تا آب انبار نصب کنند.

همچنین محمدرضا کاویان پور، رئیس پژوهشکده آب با اشاره به بارندگی ها در فصل پاییز امسال، گفت: هرچند بارندگی ها در ماه های مهر و آبان همواره حدود 50 تا 60 میلی متر آب به تهران می آورد، اما تاکنون بارندگی در تهران نداشته است و پیش بینی ها نشان می دهد این روند تا پایان پاییز ادامه خواهد داشت.

مجید عباسپور کارشناس آب گفتگو با میزان وی در خصوص وضعیت آب کشور گفت: براساس آمارهای رسمی، میانگین بارندگی کشور در سال جاری تاکنون حدود 2.3 میلی متر است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 85 درصد کاهش داشته است.

وی ادامه داد: این رقم بسیار ناچیز است و در شرایطی ثبت شد که معمولاً بارندگی های پاییزی باید باعث افزایش ذخایر پشت سدها شود.

به گفته این کارشناس حوزه آب، حجم آب سدهای اصلی کشور در حال حاضر در کمترین حد خود قرار دارد و این وضعیت نشانه ورود به مرحله بحرانی است.

عباسپور تاکید کرد: درباره وضعیت کنونی آب دیدگاه های مختلفی وجود دارد، اول اینکه ایران همواره در معرض دوره های خشکسالی بوده است، اما دیدگاه بعدی تاثیر مستقیم تغییرات اقلیمی است که عامل تشدید این روند است.

وی ادامه داد: انتشار گازهای گلخانه ای تعادل اقلیمی را به هم زده و در برخی از مناطق جهان بارندگی های شدید و در برخی دیگر خشکسالی های طولانی را به همراه داشته است و ایران در گروه دوم قرار دارد.

به گفته این کارشناس آب، بر اساس مدل های پیش بینی شده، میانگین دمای جو زمین تا پایان قرن بیست و یکم 2 درجه سانتی گراد افزایش می یابد و سطح آب دریاها به طور متوسط ​​60 سانتی متر بالا می رود.

عباسپور ادامه داد: آثار این روند هم اکنون در دنیا قابل مشاهده است. از آتش‌سوزی جنگل‌ها گرفته تا طوفان‌های شدید و سیل‌های بی‌سابقه که در کشورهای مختلف از جمله پاکستان، هند و عمان رخ داده است.

ایران در مسیر خشکسالی شدید قرار دارد

این کارشناس آب با تاکید بر اینکه ایران در معرض خشکسالی های طولانی تری قرار دارد، گفت: در سه دهه گذشته میزان بارندگی سالانه کشور از حدود 410 میلیارد مترمکعب به حدود 300 تا 320 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.

وی بیان کرد: این کاهش بارندگی تاثیر مستقیمی بر منابع زیرزمینی، تالاب ها و کشاورزی داشته است.

عباسپور با بیان اینکه حدود 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود، گفت: اگر تنها 6 تا 7 درصد در مصرف آب در این بخش صرفه جویی شود، نیاز جمعیت انسانی به آب شرب نیز تامین می شود.

به گفته این کارشناس آب، عدم مدیریت صحیح، الگوی نامناسب کشت و بی توجهی به فناوری های نوین باعث تداوم مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی می شود.

وی تغییر الگوی کشت در اطراف دریاچه ارومیه را یکی از مصادیق بارز سوء مدیریت دانست و بیان کرد: محصول سیب چهار تا پنج برابر انگور آب مصرف می کند. در حالی که در گذشته تاکستان ها بازار را تامین می کردند، بسیاری از آنها به باغ های سیب تبدیل شدند.

عباسپور تاکید کرد: حفر چاه های فراوان و سدسازی نیز در خشک شدن دریاچه ارومیه موثر بوده است.

این کارشناس آب در ادامه به وضعیت فناوری های نوین آب اشاره کرد و افزود: در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده بود 30 درصد آب مناطق جنوبی کشور از طریق دستگاه های آب شیرین کن تامین شود که این هدف محقق نشد.

وی ادامه داد: در پایان برنامه ظرفیت شیرین سازی آب در ایران به 500 هزار متر مکعب در روز رسید. در حالی که کشورهای همسایه مانند امارات و عربستان روزانه چندین میلیون متر مکعب آب دریا را شیرین می کنند.

عقب ماندگی ایران در زمینه فناوری های نوین آب

به گفته عباسپور، تفاوت ظرفیت نمک زدایی آب در ایران و سایر کشورهای همسایه نشان از عقب ماندگی ایران در زمینه فناوری های نوین آب دارد.

این کارشناس آب به طرح انتقال آب خلیج فارس به اصفهان و کرمان اشاره کرد و افزود: این طرح بیشتر برای تامین آب صنایع بود اما اگر بخشی از آن به احیای دریاچه هامون و تامین آب سیستان و بلوچستان اختصاص یابد تاثیرات زیست محیطی و اجتماعی بیشتری خواهد داشت.

وی درباره منابع آبی مرزی نیز گفت: افغانستان با سدسازی در سال های اخیر جریان آب رودخانه هیرمند را محدود کرده است که باعث خشک شدن بخش هایی از تالاب هامون شده است و در چنین شرایطی باید سیاست های آبی کشور با نگاه ملی و فرامرزی بازنگری شود.

شرایط اقلیمی ایران برای اجرای گسترده طرح بارورسازی ابرها مناسب نیست

عباسپور درباره طرح بارورسازی ابرها اظهار کرد: از نظر علمی این فناوری قابل اجرا است اما شرایط اقلیمی ایران برای اجرای گسترده آن مناسب نیست. نوع ابر و تراکم رطوبت تعیین کننده موفقیت طرح است.

این کارشناس آب گفت: به جای تمرکز بر این روش، بهتر است در طرح های آبخیزداری، کنترل تبخیر و احیای منابع طبیعی سرمایه گذاری شود.

به گفته عباسپور، اگر روند کنونی مدیریت آب تغییر نکند، ایران در سال های آینده با بحران گسترده آب مواجه خواهد شد.

وی تاکید کرد: راهکارهای مدیریت مصرف آب مشخص است اما اجرای آن ناقص پیش رفته است. از دهه 1360 بحث الگوی کشت مطرح شد اما هنوز اجرایی نشده است.

این کارشناس آب با تاکید بر لزوم اصلاح سیاست ها گفت: با توسعه آبخیزداری، استفاده از فناوری های نمک زدایی و مدیریت علمی منابع می توان شدت بحران کاست و مسیر عبور از وضعیت موجود را هموار کرد.
انتهای پیام/